به نقل از «همشهری آنلاین»

قصه گویی، ابزاری طلایی برای پرورش خلاقیت

تاریخ انتشار: ۱ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۴۰۷۲۰

همشهری آنلاین:گروه خانواده-مژگان مهرابی:پدربزرگ و مادربزرگش هم بودند. همه با هم زندگی می کردند. شاد و سرخوش.   تا این که یک روز اتفاقی افتاد ...» یادش بخیر قصه های کودکانه ای که مادر شب ها برای مان تعریف می کرد. شب ها که خسته از کار روزانه و بچه داری می خواست سرش را روی بالش بگذارد ملتمسانه از او می خواستیم که قصه دختر گیسو طلا، دختر شاه پریان، حسنی و خانم حنا را برای مان تعریف کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

چقدر صدایش را دوست داشتیم. مهربان بود نوای مادرانه اش. لابه لای همان قصه ها چقدر درس زندگی می گرفتیم. حالا دیگر خبری از آن شب های خاطره انگیز نیست. بازار قصه گویی کساد شده، هرکس سرش به کاری گرم و حوصله ای برای این کار ندارد. حتی بچه ها هم ترجیح می دهند وقت شان را بازی های کامپیوتری پر کنند تا دورهمی های شبانه. به باور افسانه حکیمی کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، قصه گویی ابزاری طلایی برای پرورش شخصیت کودکان است. او به پدر و مادرها گوشزد می کند که روزانه وقتی را برای قصه گفتن به کودکان خود در نظر بگیرند.

آموزش مهارت های زندگی با قصه گویی

قصه گفتن ابزاری طلایی برای تربیت فرزند است. روشی که می توان به کمک آن مهارت های زندگی را به کودک یاد داد. حکیمی داستان گویی را یکی از اثربخش ترین کارها در شخصیت پذیری کودک است. او می گوید: «چه خوب که مادرها شب، قبل از خوابیدن کودک زمانی را برای قصه گفتن در نظر بگیرند. این کار باعث تقویت قوه تخیل و تصور بچه می شود. بعد هم قدرت تفکرش افزایش پیدا می کند. کودک با شنیدن قصه خود را به جای قهرمان داستان گذاشته و سعی می کند الگو برداری کند. مهمتر اینکه مهارت فردی و جمعی را یاد می گیرد.»

داستان واقعی، اثرگذاری بیشتر

به گفته حکیمی هر چه داستان واقعی تر باشد اثر مثبت تری در ذهن کودک می گذارد. او ادامه می دهد: «بچه ای که سر ساعت و به موقع با لالایی مادر یا صدای قصه گفتن او به خواب رود. خواب آرامی خواهد داشت. همین روی مسائل فیزیولوژیک و خوراکش اثر مثبت می گذارد. باید متذکر شوم کار برای بزرگسالان شادابی می آورد. قصه برای کودکان فوق العاده مفید است. بهتر است مادران داستان زندگی ائمه معصومین(ع) و پیامبران یا دانشمندان را تعریف کنند. کودک هم با بزرگان دین و علم آشنا می شوند هم می تواند الگو برداری کنند.» طبق پژوهش های صورت گرفته از سوی روانشناسان، صدای مادر آرامش خاصی به بچه می دهد. باعث می شود کودک یا نوجوان با آرامش بخوابند و صبح با نشاط به مدرسه بروند. علاوه بر آن رابطه عاطفی قوی تری بین کودک و مادر برقرار می کند.

صدای مادر، زیباترین آوای دنیا

خوش به حال آن روزها که تفریح مان همین قصه گویی ها بود. حالا شده دنیای مجازی و پدر و مادرها متاسفانه چه سرگرم شده اند با این وسیله ارتباطی. خیلی ها هم مشغله کاری را بهانه کرده و خیلی لطف کنند داستان های صوتی برای فرزندشان پخش می کنند. حکیمی می گوید: «هیچ چیز مثل آغوش گرم پدر و مادر امینت خاطر کودک را فراهم نمی کند. چیزی که این روزها به سبب شهرنشینی و دغدغه های کاری از بچه ها دریغ شده است.» حکیمی در ادامه به موضوع مهمی اشاره می کند و آن تاثیر صدای مادر در آرامش کودک است. او می افزاید: «لالایی خواندن مادر حتی می‌تواند روی شخصیت کودک، اعتمادبه‌نفسش و نیز رشد عقلی کودک تأثیر گذاشته و هوش و درایتش را افزایش دهد. بچه هایی که با صدای مادر به خواب می روند از آرامش روانی بیشتری برخوردارند.»

آموزش مهارت زندگی در قالب داستان گویی

حکیمی دلخور از رفتار ناآگاهانه بعضی از والدین می گوید: «امروز خیلی از مادرها را دیده ام که مرتب به بچه هایشان امر و نهی می کنند. همین بچه را دلزده می کند و باعث می شود برای پیش بردن حرف خود لجاجت کند. در این حالت مادر باید با ملایمت رفتار کرده و سعی کند رفتار نادرست کودک را در قالب شخصیت خاکستری داستان بیان کند. کودک با شنیدن قصه پسری که توپ به دیوار می کوبد یا وسایل بازی اش را می شکند، حس بدی پیدا کرده و فکر می کند. مطمئنا بعد از آن دیگر آن اشتباه ها را تکرار نخواهد کرد چون متوجه خطاهایش می شود.»

کد خبر 790423 برچسب‌ها خانواده

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: خانواده صدای مادر قصه گویی قصه گفتن بچه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۴۰۷۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چگونه نوجوانان امروز را به خواندن کتاب‌های ایرانی علاقه‌مند کنیم؟/ ادبیات نوجوان در سایه غلبه ترجمه

به گزارش قدس آنلاین، این موضوعات شامل کلیات،دین، علوم اجتماعی،علوم طبیعی، علوم عملی، زبان و ادبیات می‌شود. در بین موضوعاتی که گفته شد، سه موضوع کودک و نوجوان، ادبیات و کمک درسی بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. ادبیات و کودک و نوجوان همیشه بیشترین تولیدات را در آمار نشر به خودشان اختصاص می‌دهند و گاهی ادبیات در رتبه اول و گاهی هم کودک و نوجوان این رتبه را کسب می‌کند. طبق آمار منتشر شده بخش زیادی از کتاب‌های کودک و نوجوان مربوط به ترجمه است و آثار ایرانی کم تر مورد توجه قرار می‌گیرد . در گزارش امروز به این موضوع پرداختیم که چگونه می‌توان از بسترهای صدرنشینی کتاب‌های کودک و نوجوان برای توجه به نویسندگان ایرانی استفاده کرد.

غلبه آثار ترجمه تهدید نیست

هادی خورشاهیان؛ نویسنده ادبیات کودک و نوجوان خورشاهیان، معتقد است در دوره‌ای که زندگی می‌کنیم نباید از کتاب انتظار آموزش داشته باشیم. او افزود: در کشور ما جمعیت قابل توجهی کودک و نوجوان هستند. این قشر از جمعیت سرمایه‌های آینده ما هستند. اگر عناوین کتاب‌های کودک و نوجوان در صدر چاپ سایر عناوین است به دلیل قشر نوجوان است که باید از این بستر استفاده شود. به گفته این نویسنده خانواده‌ها و مراکز فرهنگی باید به خواندن کودکان و نوجوانان جهت دهند و به آنان کمک کنند که کتابخوانی را منظم انجام دهند و کتاب مناسب سن خود را انتخاب کنند.

خورشاهیان معتقد است: بعضی از موضوعات مانند روانشناسی که متاسفانه در قالب روانشناسی زرد عرضه می‌شوند برای قشر کودک و نوجوان مناسب نیست. بهتر است که موضوعات روانشناسی در قالب و شعر داستان برای کودکان و نوجوانان ارایه شود.

هادی خورشاهیان

نویسنده «پراگ در تبعید» در پاسخ به این پرسش چرا در میان آثار نویسندگان ایرانی با فقر ژانر مواجهیم، اظهار کرد: شاید در موضوعات جامعه شناسی و علوم اجتماعی با فقر ژانر مواجه باشیم آن هم  به این دلیل که نیازی نیست برای کودکان و نوجوانان مدام از آسیب‌های مختلف به صورت مستقیم صحبت کنیم اما من به عنوان کسی که 21 سال در واحد صدور مجوز کتاب کودک و نوجوان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول به کار بودم و هنوز هم هستم معتقدم ما در ادبیات نوجوان و حتی کودک با مقوله فقر ژانر مواجه نیستیم.

خورشاهیان در خصوص غلبه آثار ترجمه در میان کتاب های کودک و نوجوان نسبت به آثار ایرانی و تاثیر این مساله، بیان کرد: غلبه ترجمه زمانی می‌تواند برای صنعت نشر تهدیدکننده باشد که همه ابزارهایی که استفاده می‌کنیم بومی و طبق فرهنگ ایرانی و اسلامی باشد و کودکان ما به کتاب‌های ترجمه و خارجی بیاورند اما زمانی که تلویزیون تماشا می‌کنیم  و بین سریال‌های ایرانیِ تکراری، سریال‌های خارجی نیز دیده می‌شود یا وقتی 90 درصد از اخبار ما مربوط به کشورهایی مانند آمریکا است. پس کودک با این فرهنگ بیگانه نیست و می‌تواند خودی و غیرخودی را تمیز دهد.  

این نویسند افزود: اگر کودکان فیلم‌ها و کتاب‌های خارجی را می‌خوانند به دلیل اشتراک در موضوعات مختلفی است که جغرافیا نمی‌شناسد. در این خصوص نهادها و ارگان‌ها نمی‌توانند دخالت کنند و تصمیم گیرنده باشند و با بخشنامه‌های مختلف جلوی شروع کاری را بگیرند اما می‌توانند در سخنرانی‌ها  به پاسداشت زبان فارسی و کتابخوانی اشاره کنند، کتاب‌های خوب معرفی کنند،مسابقه برگزار کنند. حتی کانون پرورش فکری می‌تواند کتابخانه‌های عمومی محله‌ها و فرهنگسرای مختلف را تقویت کند.

کتاب‌خوان‎‌ها را تشویق کنیم

حسین فتاحی دیگر نویسنده کودک و نوجوان ترغیب کودکان و نوجوانان به خواندن آثار خارجی را تصویرگری و طراحی جلد درخشان آن آثار دانست. او گفت: بچه‌ها هیچ پدرکشتگی با نویسنده‌ها ندارند آن‌ها فقط به سمت کتاب‌هایی می‌روند که توجهشان راجلب کند. ما در زمینه مطالعه، رقیب‌های بسیار جدی داریم و کودکان بیشتر جذب کتاب‌های ترجمه می‌شوند؛ زیرا نسبت به کتاب‌های تالیفی از زیبایی بیشتری برخوردارند. کتاب‌های ترجمه برای ناشران سهل الوصول‌تر هستند زیرا کار تصویرگری داخلی برای ناشر کار بسیار هزینه‌بری است. اگر برخی ناشران در کنار کارهای ترجمه، تالیف هم انجام می‌دهند به دلیل حفظ آبرو و وجهه فرهنگی آن‌ها است. آن‌ها خودشان را موظف می‌دانند که در زمینه تالیفات فارسی، هم خدمت و ادای دین کنند. با توجه با اینکه چاپ کتاب‌های تصویری بسیار گران است، اگر احساس نیاز به داشتن این کتاب‌ها می‌کنیم باید مشوق و تسهیلاتی را برای ناشران درنظر بگیریم. کتابی که خانواده تا چند سال پیش با قیمت 30 هزارتومان برای فرزند خود می‌خرید، امروز باید آن را با قیمت 300 هزارتومان بخرد و طبیعی است که از پس مخارج آن برنیاید.

حسین فتاحی

فتاحی یادآور شد: اگر بخواهیم مطالب علمی، ریاضی، تاریخی و... برای کودک و نوجوان تولیدکنیم، باید در قالب داستان طراحی شود. بچه‌ها باید از دل یک داستان به اطلاعات مفید دست یابند و قهرمان خود را انتخاب کنند. لازمه انجام این کار داشتن برنامه، تیم همراه و رشد فرهنگی است. اکثرا کتاب‌هایی که به صورت تیمی طراحی شده، کتاب‌های ترجمه است و دلیلش هم این است که مترجمان مابین خود مدیریت درست را پذیرفته‌اند. یک داستان خوب کودک باید حدودا ۴۰۰ تا ۵۰۰کلمه باشد زیرا مغز کودکان مانند بزرگسالان قادر به پردازش اطلاعات طولانی و پیچیده نیست. شخصیت‌های‌ داستان‌های کودکانه همچنین باید با سایر شخصیت‌های قابل تشخیص برای کودکان مانند دوستان، خانواده، معلمان، همکلاسی‌ها و دیگران رابطه داشته باشند. درواقع ارتباطات باید نقش پررنگی در قصه‌های کودکانه داشته باشد.

وی در خصوص اینکه برنامه مدونی برای مطالعه از طرف سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی نداریم، افزود: زمانی که ناشران کار می‌کنند، نهادها باید کاغذ و سیستم فروششان را تامین کنند. اگر ما به دنبال رشد معقول و منطقی برای پیشرفت مطالعه هستیم باید برنامه ریزی دقیق انجام دهیم. ما نیاز داریم میزان مطالعه، چاپ کتاب و کمبودها در کتاب‌ها از نظر مضمون، موضوع و گروه سنی را بررسی کنیم و به سمع مسئولین برسانیم. همچنین تشویق‌هایی را برای کتابخوانان درنظر بگیریم. اگر این روند را پیش بگیریم تا 10 سال آینده می‌توانیم به نقطه‌ای که ضرورت جامعه هست، برسیم.

تولید کتابهای رنگی را جدی بگیریم

سپیده خلیلی، نویسنده و مترجم در خصوص غلبه آثار ترجمه در ادبیات کودک و نوجوان گفت: مسلما این برتری، خوب نیست اما هر ناشری ترجیح می‌دهد کتابی را در ایران چاپ کند که قبلا امتحانش را پس داده باشد. بسیاری از موارد ترجمه با فرهنگ ما یکسان نیست و تولید کتاب‌های چهار رنگ توسط نویسندگان در حال از بین رفتن است. ای کاش وزارت ارشاد بودجه‌ای را به تولید کتاب‌های چهار رنگ تالیفی اختصاص دهد تا نویسندگان بتوانند در موضوعات مختلف نوشته‌های خود را منتشر کنند و کودکان ایرانی با فرهنگ ایرانی بزرگ شوند.

سپیده خلیلی

این نویسنده و مترجم کتاب در خصوص مشکلات کتاب‌های ترجمه در ایران گفت: در بسیاری از موارد یا مترجم متوجه متن اصلی داستان نمی‌شود یا به دلیل محدودیت‌هایی که وجود دارد، مجبور است بعضی از قسمت‌های داستان را حذف کند. در حال حاضر مسابقه بین ناشرانی که چاپ اول کتاب‌هایشان در خارج از کشور معروف شده، برقرار است. ناشران به دلیل اینکه نفر اولی شوند که مجوز چاپ می‌گیرند، هر فصل از کتابشان را به دست مترجم‌های مختلف می‌سپارند. این حرکت ناشران و انتخاب واژه‌های نامناسب توسط مترجمان، بسیار به مقوله ترجمه در ایران آسیب می‌رساند؛ زیرا هر واژه در ترجمه، وزن و معنی خاص خود را دارد و گاها مترجمان معنی نادرست از یک واژه را انتخاب می‌کنند.

او همچنین یادآور شد: در حال حاضر در شرایطی هستیم که مردم کتاب نمی‌خرند و مسلما اگر آن‌ها نخواهند و نتوانند کتاب بخرند، جانشین دیگری برای کتاب پیدا می‌شود. مکان‌های عمومی مانند نهاد کتابخانه‌ها و حتی کانون پرورش فکری می‌توانند به کتاب‌های تالیفی برای کتاب خوان شدن کودکان و نوجوانان بیشتر بها دهند.

محدثه رضایی